Bıldırcın, 70 farklı ırkı bulunan sülüngiller familyasndan Coturnix, Anurophasis, Perdicula, Ophrysia cinsinden küçük yapılı kuş türlerinin ortak adıdır. Binlerce yıllık üreme ve evcilleştirme, sonrası son görünümlerine kavuşmuşlardır. İnsanlar et ve yumurta üretimi için bıldırcınları evcilleştirmiştir. Ayrıca evcil hayvan olarak da beslenebilmektedir. En yaygın bıldırcın türü Japon Bıldırcını’dır. Bıldırcınlar zorlanmadığı sürece kolay kolay uçmazlar.
Dünya üzerinde en çok beslenen 9 bıldırcın türü hakkında kısa kısa bilgiler vermeye çalışacağım.
Bıldırcın Türleri ve Özellikleri
Bayağı Bıldırcın: 18–20 cm boyunda, küçük başlı, narin ve sert gagalı kuş türüdür. Başı koyu kahverengi ve gözlerinin çevresi beyaz halkalıdır. Otlar, tahıl tarlaları ve bodur ağaçlıklı alanlarda gezinerek tohum, kurtçuk ve böceklerle beslenir. Yuvasını çalılıklar altında eştiği bir çukurda yapar. Sarı kahverengi benekli 7-15 yumurta yumurtlar. Yılda 2-3 defa kuluçkaya yattığı olur. Üç haftada yumurtadan çıkan yavrular, hemen analarının peşlerine takılarak kurtçuk ve böcek yemeye başlarlar. Bıldırcınlar Ağustos-Eylül-Ekim aylarında Afrika’ya göç ederek kışı geçirir. Mart-Nisan-Mayıs’ta tekrar Rusya ve Romanya bozkırlarına dönerler. Gece alçaktan uçarak göç ettiklerinden ağ kurularak rahatlıkla yakalanırlar. Eti çok lezzetlidir.
Japon Bıldırcını: Daha çok eti ve yumurtası için beslenen ticari bir bıldırcın ırkıdır. Japonya’da uzun yıllar boyunca eğlence amaçlı eğitildikleri ve yetiştirildikleri için Japon Bıldırcını ismini almıştır. Bayağı Bıldırcın’a nispeten daha iri vücut yapısına sahiptir. Ticari olarak en çok tercih edilen bıldırcın ırkı olmakla birlikte hobi amaçlı da beslenebilmektedir.
Çin Bıldırcını: Düğme, Kral, Mavi Bıldırcın da denmektedir. Diğer bıldırcın türlerine göre daha canlı renklere sahiptir. Dünya üzerinde 10 farklı alt türü bulunmaktadır. Erkek Çin Bıldırcını, mavi, kahverengi, gümüş, kestane rengi, koyu kahverengi ve siyah gibi birçok renkte olabilir. Turuncu renk bacakları ve ayakları vardır. Dişisi fiziki olarak erkeğe benzer ancak erkek gibi canlı renklere sahip değildir. Kafes ortamında 13 yıla kadar yaşadığı olmuştur ama ortalama 3-6 yıl yaşamaktadır. Dünyanın en küçük bıldırcını olarak bilinir. Çin bıldırcını hakkında daha detaylı bilgi için Çin Bıldırcını Özellikleri yazımızı oluyabilirsiniz.
Bobwhite Bıldırcın: 20 alt türü ile Kanada’dan güney Meksiko’ya kadar her yerde görülür. Ağaçlıklı veya çalılık nehir vadilerinde , çayırlarda ve tarlalarda yaşarlar. Erkek 240-272 mm. Erkeğin boynunda ve gözünün üstünde beyazlık olmasına rağmen dişinin bu kısımları sarı kahverengidir. Civcivler kuluçka makinasında çıkarılırsa geniş yerde bakılmalıdır, çok hareketli oldukları için sıkılıp birbirlerini yiyebilirler. Sürüler halinde yaşar. Gün doğumundan 1-2 saat sonra yemlenmeye çıkar. Genellikle tarlalarda beslenir, 1-2 saat beslendikten sonra saklanarak dinlenir.Akşam gün batımından 1-2 saat önce aynı şekilde beslenir. Genel olarak tohumlar,yeşillik ve böcek ile beslenir. Bobwhite bıldırcının bir günde 1000 çekirge ve 532 böceği yediği tesbit edilmiştir. Patates böceğine karşı mücadeledede kullanılmıştır. Bobwhite bıldırcın hakkında daha detaylı bilgi için Bobwhite Bıldırcın Özellikleri yazımızı okuyabilirsiniz.
Gambel Bıldırcın: Batı Kolarado, güneyde kuzeydoğu Kaliforniya, orta Sonara, kuzey batı Çihuahua ve batı Teksas’tan güney Nevada ve güney Utah’a kadar görülmektedir. Çöl vadilerinde ve nehir kıyılarında yaşamaktadır. Erkek 240-280 mm. Kafes ortamına çok rahat uyum sağlarlar. Çift olarak beslenirler. Kaliforniya bıldırcınına benzemekle beraber farklı ırklardır. Kuluçka makinasında yumurtaların çıkışı esnasında rutubet oranı çok önemlidir.
Dağ Bıldırcını: Deniz seviyesinden 3000 m yüksekliğe kadar olan dağlarda yaşabilirler. Kanada, Amerika Birleşik Devletleri ve Meksika’da bulunurlar. Göç etmezler fakat bazen dağlarda yukarı aşağı doğru yer değiştirdikleri gözlenmiştir. Erkek 260-280 mm. Kafes ortamına çok rahat uyum sağlarlar. Çift olarak beslenirler.
Mavi Pullu Bıldırcın: Güney Arizona , kuzey Meksiko,Doğu Kolarado ve güney Kansas’tan güneyde güney Meksiko , Washington’un merkezine ve Nevadanın doğusuna kadar. Çöllerdeki otlaklarda, çalılıklarda yaşarlar. Kestanerengi karınlı Pullu bıldırcın kaktüslerin arasında yaşarlar. Erkek 255-305 mm. Dişi erkek birbirine çok benzer . Ayırt etmek için 5-6 aylıkken boğazlarına bakmak gerekir. Erkeğin çenesinin altında sarı-kahverengi çizgiler varken dişide gri çizgiler vardır.
Kaliforniya Bıldırcını: Kuzey Amerika’nın batı sahilleri güney Oregon, batı Nevada güney Kaliforniya alanlarında yaşamaktadır. Sahil kıyısındaki çalılıklardan, orman kıyılarına, vadilerden tepelere kadar otluk olan ve su bulunan her yerde yaşar. Erkek 240-280 mm.Sürüler halinde yaşar.Gün doğumundan 1-2 saat sonra ve gün batımından 1-2 saat önce yemlenmeye çıkar.Yem için çok uzun mesafeler yürüyebilir.
Kafes ortamına çok rahat uyum sağlarlar. Kum darı ve canlı yemi çok severler.
Jumbo Bıldırcın: Güneydoğu Asya bölgesinde sıkça rastlanan bu bıldırcın türü Japon bıldırcınının mutasyona uğramış bir türü olarak bilinmektedir. Eti için üretilen bir bıldırcın türü olarak da ifade edilmektedir. boyları 25 cm kadar uzayabilen bu bıldırcının ağırlığı 500 grama kadar ulaşabilmektedir. Bu özelliğinden dolayı Jumbo bıldırcın adını almıştır. Üretim amaçlı beslenen bu tür yılda ortalama 200 yumurta verebilmektedir.
Bıldırcın Yumurtasının Faydaları
Vitamin Deposudur: Bıldırcın yumurtası tavuk yumurtasından daha besleyici ve sağlıklıdır. Bıldırcın yumurtası, günlük olarak önerilen protein gereksiniminin %13’ünden fazlasını karşılar. Bıldırcın yumurtası, özellikle B vitaminleri bakımından zengin olup, günlük gereken B1 vitaminin % 140’ını karşılar.
Öksürüğü Geçirmekte Etkilidir: Bıldırcın yumurtası kısa sürede öksürükten kurtulmanızı sağlar. Özellikle astım ve bronşit gibi rahatsızlıkların tedavisinde bilinen bir alerjiniz yok ise kullanılır. Ancak dikkat edilmesi gereken husus yumurtanın organik olmasıdır.
Ölümcül Hastalık Riskini Azaltır: Vücudunuzdaki düşük potasyum oranı kalp hastalığı, yüksek tansiyon, kanser, felç ve sindirim bozuklukları yaşama riskini arttırır. Potasyum açısından zengin içeriği ile bıldırcın yumurtası sizi bu hastalıklardan korumaya yardımcı olur.
Kansızlığı Önler: Bıldırcın yumurtası demir bakımından da zengindir. Demir sadece bağışıklığı güçlendirmekle kalmaz oksijenin vücuttaki diğer organlara hızlı bir şekilde ulaşmasına yardımcı olur. Ayrıca demir kansızlığı da önler ve kan için yararlı olan potasyumu da içerir.
Bağışık Sistemini Güçlendirir: Bağışıklık sisteminin zayıf olması hastalıklara daha çabuk yakalanmanıza sebep olur. Bıldırcın yumurtası vücudunuzun bağışıklık sistemini güçlendirir. Yüksek demir içeriği ile bıldırcın yumurtası aynı zamanda vücudunuzdaki hemoglobin seviyelerini artırmaya yardımcı olur.
Taş Oluşumunu Engeller: Bıldırcın yumurtası böbrek, safra kesesi ve karaciğer sağlığınız için önemlidir. Mesane taşlarının oluşumunu önler ve parçalanmasında yardımcı olur.
Cinsel İsteği Arttırır: Bıldırcın yumurtası fosfor, proteinler ve vitaminler gibi pek çok önemli madde içerir. Bunlarda cinsel isteğinizi arttırır ve cinsel sağlığınızı olumlu yönde etkiler.
Çocukların Sağlıklı Büyümesinde Etkilidir: Çocuklarınızda daha sağlıklı bir büyüme için haftada en az bir adet yumurta tüketmeleri önemlidir.
Saç Kalitesini Arttırır: Bıldırcın yumurtası saçlarınızı daha parlak hale getirirken güçlenmesinde de önemli rol oynar. Uzun, güçlü ve parlak saçlar için bıldırcın yumurtası yemeyi ihmal etmeyin.
Cilt Bakımında Kullanılır: Cildin daha parlak görünmesi ve ten renginin eşitlenmesinde önemli rol oynayan bıldırcın yumurtası son dönemlerde cilt bakım ürünlerinin çoğunda bulunmaktadır. Direkt olarak cilde sürülebileceği gibi cilt bakımında kullanılan yağlar ile de karıştırıp uygulanabilir. Düzenli kullanımda gözle görülür sonuçlar elde edebilirsiniz.
Bıldırcın eti besin değeri nasıldır?
Bıldırcın eti, derili olarak pişirildiğinde 100 gramlık porsiyonda 10 gram yağ içermektedir. Düşük yağ seviyesine sahip olması, onu diğer et türlerinden ayırmaktadır. Protein bakımından yüksek olan bıldırcın eti; sodyum, potasyum, kalsiyum ve demir mineralleri ile A ve E vitamini bakımından da yüksek değerlere sahiptir.
Bıldırcın eti tüketirken her türlü yiyeceğin fazla yenildiğinde vereceği zararlar göz önünde bulundurulmalı; özellikle astım ve nefes darlığı hastaları bıldırcın etinin tüketimi konusunda uzman doktora başvurmalıdır.
Bıldırcın etinin faydaları nelerdir?
- Mide asidinin yeterli miktarda salgılanmasına yardımcı olur.
- Bıldırcın eti, kandaki hemoglobin seviyesinin artmasını sağlar.
- Sindirim sistemi bozukluklarının giderilmesine yardımcı olmaktadır.
- Bağırsak rahatsızlıklarına karşı tedavi edici olduğu düşünülmektedir.
- Yıpranmış sinir sisteminin onarılmasında etkili olabilmektedir.
- A, B ve E vitaminleri bakımından zengin olan bıldırcın eti günlük vitamin ihtiyacını karşılamaktadır.
- Bıldırcın eti sahip olduğu protein değeri ile vücudun direncini artırır.
- Mafsal ağrılarını iyileştirici özelliğe sahiptir.
- Ağır metal ve toksinlerin vücuttan atılmasına yardımcı olmaktadır.
- Mesanede kum ve taş oluşumunu önler.
- Bıldırcın etinin kemik gelişimine ve romatizmaya karşı iyi geldiği bilinmektedir.
Bıldırcın eti nasıl tüketilir?
Bıldırcın eti, Türk mutfağında önemli bir yere sahiptir. Etinin lezzetli olması ve özellikle avcılıkla ilgilenenler tarafından sık tüketilmesi, bıldırcın eti ile yapılabilecek tarifleri çeşitlendirmiştir.
Türk mutfağında bıldırcın eti, genellikle tavada kızartma olarak tüketilmesinin yanında çevirme, yahni, dolma yapılarak ve fırında pişirilerek servis edilebilmektedir. Bıldırcın eti, yağsız bir et türü olduğundan içerisinde yağ bulunan bir sosla marine edildikten sonra ızgara yapılması mümkün olmaktadır.
